Zowel Lissabon als Portugal hebben een lange en rijke geschiedenis. Dit is dan ook terug te vinden in het grote aantal musea. Veel dan de musea gaan in op het rijke verleden van Portugal en Lissabon, maar natuurlijk zijn er ook andere musea met klassieke en hedendaagse kunst en natuurlijk andere specifieke voor deze regio bekende culturele manifestaties zoals fado.
Op deze pagina hebben we een aantal van de wat ons betreft de meest interessante musea van Lissabon weergegeven. Laat je echter niet alleen door onze voorkeur leiden, want het aanbod is vele malen hoger en het kan best wel zijn dat er heel leuk museum is dat niet in ons overzicht staat.
Museu de Arte, Arquitetura e Tecnologia (MAAT)
Om het MAAT kun je als bezoeker van Lissabon niet heen. Dit komt alleen al door het prachtige staaltje hedendaagse architectuur wat het MAAT zeker mag worden toegeschreven. Bovendien is het gebouw ook nog eens prachtig gesitueerd aan de oevers van de Taag. Het gebouw is wit en heeft organische vormen. De tegels die zijn aangebracht op de gevel van het gebouw spelen met het licht en de schaduw waardoor het lijkt alsof het gebouw leeft. Het museum focust zich op kunst, architectuur en technologie. Dit is een vrij breed themaveld om binnen te werken, maar wanneer je deze drie factoren bij elkaar brengt krijg je een verrassende collectie. Het museum heeft ook altijd wel tijdelijke exposites lopen. De exposities kenmerken zich in zowel nationale als internationale bijdragen met hedendaagse kunstenaars, architecten en denkers.
Al met al is het museum een totaalplaatje. Wat het vooral bijzonder maakt is de architectuur van het gebouw dat het museum huisvest. Alleen al het feit dat het gebouw zo geslaagd zorgt ervoor dat ook de collectie en exposities een vliegende start hebben.
Museo Nacional de Arte Antiga
Dat is het Portugese nationale museum voor oude kunst. Het NMAA bestaat al sinds 1884. Het museum heeft onderdak gevonden in het oude paleis van de graven van Alvor en het oude klooster van Santo Alberto. Een 1938 werd er nog een nieuw deel aangebouwd. Sinds dit jaar is hier bijvoorbeeld de ingang ondergebracht.
De collectie van het museum is vrij breed te noemen. Zo zijn er schilderijen, beeldhouwwerk, textiel, meubels, tekeningen en decoratieve kunst. De periode van de collectie loopt van de middeleeuwen tot de vroege negentiende eeuw. Het belangrijkste deel van de collectie zijn de schilderijen, beeldhouwwerken en metaalnijverheid daterend uit de vijftiende en zestiende eeuw. Zij geven een heel goed beeld van de Portugese geschiedenis binnen deze drie sectoren.
Enkele bekende Portugese artiesten die hier worden vertegenwoordigd zijn Jorge Afons, Vasco Fernandes, Garcia Fernandes, Cristovão de Figueiredo, Francisco Henriques, Francisco de Holanda, Cristóvão Lopes, Gregorio Lopes en Frei Carlos. Naast deze nationale kunstenaars is er ook een vrij grote collectie Europese schilderkunst. Zo is hier het zeldzame ‘De verzoeking van de heilige Antonius’ geschilderd door Jeronimus Bosch van wie maar weinig werken bekend zijn. Ook Pieter Brueghel de Jonge, Gerard David, Adriaen Isenbrandt, Quinten Matsijs en Goswin van der Weyden hebben hier werken hangen. Natuurlijk is dit slechts een klein lijstje en is het aanbod nog vele malen groter.
Als je denkt dat we hiermee wel zo’n beetje alle hoogtepunten hebben gehad, dan zijn we nog niet eens beland bij de kers op de taart. De Sint Vincent-panelen dateren van voor 1470 en worden toegeschreven aan de hofschilder van Koning Alfons V van Portugal, Nuno Gonçalves. Het zijn in totaal zes panelen die mensen tonen uit alle lagen van de bevolking. Daarmee is het één van de eerste en dus ook oudst bekende collectieve portretten binnen de Europese kunst. In totaal staan er zestig portretten op de zes grote panelen.
Museo Nacional do Azulejo
Eén van die specifieke voor Lissabon kenmerkende musea is het Museo Nacional do Azulejo. Dit is het nationaal tegelmuseum. Het museum is gehuisvest in het oude klooster Convento da Madre de Deus dat is gesitueerd in het westelijke deel van de Portugese hoofdstad. Dit gebouw stamt uit 1509 en werd in opdracht van koningin D. Leonor gerealiseerd. Het gebouw is regelmatig verbouwd door de eeuwen heen en daarom als object ook al zeer interessant.
In het museum maak je kennis met de ontwikkeling van de tegelmaaktraditie in Portugal. Hierbij kun je vooral denken aan historische, artistieke en technische ontwikkelingen. De collectie biedt een overzicht die begint in de vijftiende eeuw en loopt door tot hedendaagse objecten. Er zijn een aantal indrukwekkende panelen en altaren in het die kunnen worden gezien als de pronkstukken van het museum. De tegels geven een hoop informatie over het leven door de jaren heen met taferelen als de jacht en dansles, maar ook een prachtig panorama van de Portugese hoofdstad Lissabon. Je kijkt op een leuke manier terug in de tijd.
Museu do Design e da Moda
Het MUDE is een museum van design en mode. Het museum is gevestigd in het voormalige hoofdkantoor van Banco Nacional Ultramarino aan de Rua Augusta. Het museum heeft een collectie van ruim 2000 voorwerpen die te maken hebben met mode en design. Vooral de modeliefhebber kan hier genieten van mode vanaf het begin van de twintigste eeuw tot nu. Zo zijn er stukken van Christian Dior, Jean Paul Gaultier, John Galliano, Le Corbusier, Paco Rabanne, Versace, Vivienne Westwood en Yves Saint Laurent. Het deels gestripte interieur van het oude bankgebouw is redelijk kaal waardoor vooral de designstukken steeds meer voor zichzelf spreken. De omgeving doet erg ‘urbaan ’aan. Veel beton en grijs marmer zorgen voor een prachtige setting voor het exposeren van dit soort objecten.
Museu Nacional de Arqueologia
In een deel van de dependances van het zestiende-eeuwse Mosteiro dos Jerónimos herbergt het museo Nacional de Arqueologia. Dit klooster staat op de werelderfgoedlijst Unesco en dat geeft al aan dat dit museum niet op de eerste de beste plaats is ondergebracht. Het nationaal archeologisch museum heeft een indrukwekkende collectie van archeologie, goudsmeedwerk, etnografie, epigrafie en numismatiek. Door de grote variatie in de brede collectie is het museum in staat om een zeer gevarieerd aanbod van tijdelijke tentoonstellingen in te richten.
Naast de tijdelijke exposities is er ook deel van de collectie vast te bewonderen. Het gaat hier om de zogeheten schatten van de Portugese archeologie; Tesouros da Arqueologia Portuguesa. Deze schat bestaat uit een grote collectie gouden juwelen en deel oude Egyptische objecten.
Museo Berardo
In een modern wit gebouw verschuilt het in 2007 opgerichte Museu Colecção Berardo. Dit is het museum dat is opgebouwd rond de collectie van José Berardo, een verzamelaar van hedendaagse kunst. Deze in 1944 geboren aandelenhandelaar en zakenman heeft tot 2006 een grote verzameling kunst aangelegd met vele hedendaagse topartiesten. In het museum is een collectie van ruim 1000 kunstwerken aangebracht en daarmee is het een walhalla voor de liefhebber van hedendaagse kunst. Enkele van de grote namen waar hier werken van worden tentoongesteld zijn Philip Guston, Lee Krasner, Willem de Kooning, Joan Mitchell, Lee Krasner, Jackson Pollock, Pablo Picasso, Jean Tinguely, Piet Mondriaan, Sigmar Polke, Andy Warhol, Roy Lichtenstein en Salvador Dalí. De verzameling is werkelijk indrukwekkend.
Dit museum leent zich uitstekend om met wat jongere kinderen naartoe te gaan. Door de hedendaagse stijl en prikkelende vaak kleurrijke vertoningen kunnen veel kinderen dit goed bekoren. Bovendien is de toegang tot het museum gratis waarmee het een mooi geschenk is van één van de rijkste Portugezen voor Lissabon en haar bezoekers.